Triada Sportsmenek
– problem kobiet, które chcą za bardzo
Triada sportsmenek to poważny problem w świecie sportu, jak i wśród nowoczesnych, ambitnych kobiet. Z jednej strony rozwija się ona u sportsmenek, które pragną za wszelką cenę osiągnąć zamierzony cel, sprostać oczekiwaniom otoczenia, zbliżyć się do wyimaginowanego ideału wysportowanego ciała i być zauważone. Z drugiej strony – u zawodniczek nakładających na siebie bardzo mocne obciążenie treningowe nie dbając równocześnie o odpowiednie odżywienie i odpoczynek. Wszystko zależy od wieku, obciążeń, dyscypliny i masy ciała.
W 2007 roku po szeregu rozmów ACSM (Amercian Collego of Sports Medicine) zmodyfikowało definicję Triady na jednostkę kliniczną, która odnosi się do związku pomiędzy trzema składowymi : dostępnością energii (EA ang. energy availability), funkcjami menstruacyjnymi oraz zdrowiem tkanki kostnej.
Mechanizm zaburzenia przedstawia się następująco:
- Jeśli dostępność energii jest prawidłowa – występują prawidłowe cykle miesiączkowe (Eumenorrhea) – stan tkanki kostnej jest w granicach normy.
- Zredukowana dostępność energii (więcej wydatków energetycznych niż spożycia energii) bez zaburzeń odżywiania – zaczynają się subkliniczne zaburzenia menstruacyjne i w konsekwencji tego gęstość kości jest obniżona.
- Przewlekła niska dostępność energii (poniżej 30kcal/kg) z zaburzeniami odżywiania prowadzi do rozwoju funkcjonalnego, podwzgórzowego braku miesiączki i osteoporozy. Ryzyko złamania kości jest 2-4 razy większe wśród zawodniczek, które nieregularnie miesiączkują.
Od ponad 20 lat toczą się spory jak poszczególne składowe mogą na siebie oddziaływać. Wiadomo, że pierwotnym czynnikiem stanowiącym podstawę Triady jest niedobór energetyczny definiowany jako dysproporcja między dziennym poborem energii (EI ang. energy intake) oraz jej wydatkowaniem na podstawowe procesy fizjologiczne i utrzymanie stanu homeostazy w organizmie, codzienne aktywności, wzrost, regenerację oraz aktywność fizyczną. Oczywiste jest, że niedobory energetyczne mają negatywny wpływ na cały organizm, a nie jedynie na układ rozrodczy i kostny. Niedobory pokarmowe oddziałują bezpośrednio na tempo przemiany materii, odporność, syntezę białek, funkcjonowanie układu krążenia oraz zdrowie psychiczne. Cały metabolizm skupia się na tym, żeby jakoś zaoszczędzić energię, która jest mu cały czas zabierana. Problem jest powszechny również wśród mężczyzn, dlatego od 2014 roku trwają prace nad rozszerzeniem pojęcia jednostki klinicznej Triady Sportsmenek na Względne Niedobory Energetyczne w Sporcie (RED-S ang. Relative Energy
Deficiency in Sport).
Już wkrótce więcej informacji o terapii i konsekwencjach Triady Sportsmenek.
